W dniu 20 lipca 2023 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy ogłosił upadłość Getin Noble Bank S.A. (dalej: „GNB” – link do obwieszczenia: https://krz.ms.gov.pl/#!/application/KRZPortalPUB/1.9/KrzRejPubGui.SzczegolyObwieszczenia?params=JTdCJTIyaWRaZXduZXRyem55JTIyJTNBJTIyMmY5YTEyMDItODk0Zi00NGZiLTkwMDctMWI4MzQzNzc1NTUwJTIyJTdE&seq=0 ).
Ogłoszenie upadłości GNB ma bardzo istotny i negatywny wpływ na sytuację wszystkich kredytobiorców, którzy byli lub są w sporze sądowym z GNB dotyczącym kredytu „frankowego”. Przede wszystkim, nie można już wobec GNB występować z roszczeniami pieniężnymi o zapłatę, a wszelkie tego typu roszczenia mogą być kierowane już wyłącznie do masy upadłości.
W praktyce ogłoszenie upadłości GNB oznacza, że:
- toczące się aktualnie sprawy sądowe z powództwa kredytobiorcy przeciwko GNB dotyczące wyłącznie ustalenia nieważności umowy kredytowej, będą obecnie najprawdopodobniej zawieszane, a następnie będą toczyły się nadal z udziałem syndyka
- toczące się aktualnie sprawy sądowe z powództwa kredytobiorcy przeciwko GNB dotyczące zarówno ustalenia nieważności umowy kredytowej jak i zwrotu (zapłaty) przez GNB określonych kwot, będą obecnie najprawdopodobniej zawieszane, a następnie: w części dotyczącej ustalenia nieważności umowy kredytowej będą toczyły się nadal z udziałem syndyka, a w części dotyczącej zapłaty będą najprawdopodobniej umarzane (chyba że wierzytelność kredytobiorcy zgłoszona do masy upadłości nie zostanie wciągnięta na listę wierzytelności)
- toczące się aktualnie sprawy sądowe z powództwa kredytobiorcy przeciwko GNB dotyczące wyłącznie zwrotu (zapłaty) przez GNB określonych kwot, będą obecnie zawieszane, a następnie będą umarzane (chyba że wierzytelność kredytobiorcy zgłoszona do masy upadłości nie zostanie wciągnięta na listę wierzytelności)
- toczące się aktualnie sprawy sądowe z powództwa GNB przeciwko kredytobiorcy będą najprawdopodobniej obecnie zawieszane, a następnie będą toczyły się nadal z udziałem syndyka
Wg stanu na dzień dzisiejszy, informacje dotyczące planowanych przez syndyka działań oraz realnych możliwości odzyskania od GNB wpłaconych kwot, a nawet samej procedury zgłaszania wierzytelności, są niepełne i niejednoznaczne. Z dostępnych w mediach informacji wynika, że obecny majątek GNB stanowiący masę upadłości, nie jest wystarczający do zaspokojenia roszczeń kredytobiorców.
Należy zatem liczyć się z tym, że mimo formalnego obowiązku spłat rat (dotyczy osób, których umowa kredytowa nie została jak dotąd wypowiedziana przez GNB), nawet jeżeli została już spłacona nominalna kwota kredytu, szanse odzyskania w przyszłości od GNB jakichkolwiek kwot w postępowaniu upadłościowym, są znikome.
Głównym zagrożeniem dla osób, które uzyskały już (lub uzyskają w przyszłości) w swojej sprawie sądowej wyrok ustalający nieważność zawartej umowy kredytowej (bez względu na to, czy nominalna kwota kredytu została już spłacona czy też nie), jest możliwość wystąpienia za jakiś czas przez syndyka przeciwko takim kredytobiorcom z pozwem o zwrot całej wypłaconej przez GNB nominalnej kwoty kredytu. W przypadku bowiem stwierdzenia nieważności umowy kredytowej, zarówno wypłacona kwota kredytu, jak i wszystkie dokonane przez kredytobiorcę spłaty, stanowią tzw. świadczenie nienależne i zarówno GNB, jak i kredytobiorca mogą kierować wobec siebie tego typu roszczenia o zapłatę.
Z przepisów ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (art.96) oraz dostępnych aktualnie poglądów i orzecznictwa, wynika, że aby „obronić” się przed takim potencjalnym roszczeniem syndyka, należy skorzystać z prawa potrącenia, które musi jednak dla swojej skuteczności zostać złożone nie później niż przy zgłoszeniu wierzytelności.
Istnieje zatem wysokie ryzyko, że w przypadku posiadania wyroku ustalającego nieważność umowy kredytowej oraz mimo spłacenia już do GNB nominalnej kwoty kredytu, syndyk wystąpi z roszczeniem a następnie pozwem do kredytobiorcy o zwrot całej wypłaconej kwoty kredytu, a kredytobiorca nie będzie mógł „obronić” się przed takim roszczeniem, jeżeli nie podejmie teraz odpowiednich działań w toku postępowania upadłościowego.
A zatem, aby zabezpieczyć się przed tego typu sytuacją, każdy kredytobiorca, który był lub nadal jest w sporze sądowym z GNB dotyczącym nieważności umowy kredytowej, powinien zgłosić obecnie swoją wierzytelność (czyli wszystkie zapłacone kwoty) do masy upadłości GNB, dokonując jednocześnie stosownego potrącenia. W przypadku, gdy umowę zawierało razem kilku kredytobiorców (np. małżeństwo), każdy z kredytobiorców musi odrębnie dopełnić wszystkich formalności (wezwanie GNB do zapłaty, oświadczenie o potrąceniu, zgłoszenie wierzytelności).
Termin na zgłoszenie wierzytelności wynosi 30 dni, a zatem upływa z dniem 19 sierpnia 2023 r. Zgłoszenie wierzytelności w tym terminie nie podlega opłatom sądowym / administracyjnym. Istnieje możliwość zgłoszenie wierzytelności po tym terminie, ale za opłatą administracyjną (obecnie około 1010 zł). Zgłoszenia wierzytelności można dokonać wyłącznie drogą elektroniczną poprzez system teleinformatyczny Krajowy Rejestr Zadłużonych. Pomocne informacje na temat zgłaszania wierzytelności można znaleźć np. na stronie internetowej Rzecznika Finansowego (https://rf.gov.pl/faq-wierzytelnosci-gnb/).